Hoe zorg je voor een fijne kerst voor de mens met dementie?
Wil je ook de nieuwste tips en verhalen ontvangen? Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief: klik hier
De kerstdagen staan weer voor de deur. The most wonderful time of the year!..Of toch niet.
Voor mensen met dementie kan het namelijk enorm uitdagend zijn, de kerstdagen. Om zich staande te houden.
Het is druk, er zijn veel verschillende sensorische prikkels, en vaak wordt er afgeweken van de dagelijkse routine. Maar met een goede planning en de nodige aanpassingen creëer je een dementievriendelijke omgeving, waarin iedereen van de festiviteiten kan genieten. Een inclusieve kerst, zullen we maar zeggen 🙂
Vandaar deze lijst met adviezen hieronder. Ze maakt het verschil! Zet hem op!
Plan vooruit en houd het simpel
De drukte van de feestdagen kan overweldigend zijn mensen met dementie. Maar door de kerstviering te vereenvoudigen, zorg je voor een rustige omgeving voor de mens met dementie. En dit is belangrijk. Zodat ze zich kunnen focussen op aangename sensaties:
- Beperk de gastenlijst: Te veel mensen uitnodigen zorgt vaak voor overprikkeling. Een kleinere bijeenkomst daarentegen zorgt voor zinvolle interacties. De mens met dementie behoudt het overzicht en kan zich mengen (less is more). Het is om deze reden ook prettig om rekening te houden met de tafelpositie; naast welke mensen voelt de mens met dementie zich het meest op zijn gemak. Je kunt ervoor kiezen om tussentijds te rouleren, zodat er meerdere ervaringen worden geboden aan tafel.
- Houd je zoveel mogelijk aan de gebruikelijke routine: Vertrouwdheid en routine werken helend voor de mens met dementie.
Houd je waar mogelijk aan de gebruikelijke tijden. Denk aan de bedtijd maar ook aan de tijden rondom het nuttigen van maaltijden.
Routine zorgt voor voorspelbaarheid en hiermee veiligheid. Is de mens met dementie gewend om met kerst een bepaald gerecht te bereiden? Maak deze dan (samen) klaar. Leuk! Of is iemand gewend om na het ontbijt een wandeling te maken? Houd deze traditie dan zeker in stand! - Communiceer met gasten: Informeer familie en vrienden tijdig over de dementie. En vertel hen wat ze qua gedrag kunnen verwachten. Voorkom ongewenste verrassingen. Openheid is enkel helpend in deze. Vertel hen ook waar de mens van dementie van houdt. En vooral niet van houdt. Alles kan belangrijk zijn.
Houd ten aanzien van de versieringen rekening met het volgende:
Natuurlijk, een kerst zonder versieringen is ondenkbaar en onwenselijk. Toch kunnen versieringen zorgen voor onrust bij mensen met dementie.
Houd deze tips dus in gedachten:
- Vermijd overmatig knipperende lichten: Knipperende of te felle lichten kunnen onrust of verwarring veroorzaken.
- Sla overdreven realistische decoraties over: Zo kunnen levensechte kerstmannen verkeerd worden geïnterpreteerd. En angst inboezemen.
- Gebruik bekende decoraties: Decoraties van vroeger zorgen voor positieve herinneringen en een gevoel van veiligheid. En kan waardevolle gesprekken opleveren.
Pas de kersttradities aan
Het in stand houden van familietradities is belangrijk, maar het is wenselijk om de tradities aan te passen aan de mogelijkheden van de mens met dementie:
- Vereenvoudig het geven van cadeaus: Moedig praktische cadeaus aan, zoals knusse kleding, zachte dekens of nostalgische muziek. Spelletjes en puzzels zijn geweldige cadeaus om te geven. Maar hierbij is het wel erg belangrijk dat ze zijn aangepast aan de restmogelijkheden van de mens met dementie. Niet te moeilijk, niet te makkelijk. Precies goed is fijn.
- Wijzig activiteiten: Kies voor een eenvoudig menu of een informeel buffet in plaats van een lange tafel vol met eten. Zo behoud de mens met dementie het overzicht. En raakt hij of zij niet overweldigd. En kies voor laagdrempelige activiteiten als het luisteren naar kerstliederen of het samen kijken naar een klassieke kerstfilm.
- Vier het op het beste moment van de dag: Kies een goed moment uit om deze activiteiten te ondernemen. Een goed moment is vaak het einde van de ochtend, of het begin van de middag. Dan zijn mensen met dementie doorgaans het meest helder en alert.
Creëer een rustige omgeving
Een rustige omgeving voorkomt waar mogelijk onrust en verwardheid. Vandaar onderstaande tips:
- Verlaag het achtergrondgeluid: speel zachte kerstmuziek af in plaats van luide of drukke geluiden (ofwel, kerstmuziek van nu valt eigenlijk al snel af)
- Zorg voor een rustige ruimte: Zorg ervoor dat er een kamer beschikbaar is waar de mens met dementie zich kan terugtrekken als hij of zij zich overweldigd voelt
- Gebruik kalmerende geuren: Bekende geuren zoals kaneel of dennen kunnen rustgevend zijn, maar vermijd alles wat te intens is.
DEMENTIE IN THEATER DAG MAMA 1 & 2
BINNENKORT BIJ JOU IN DE BUURT!
Betrek de mens met dementie bij activiteiten
Deelname aan eenvoudige taken kan de mens met dementie enorm helpen om zich betrokken te voelen. Daarnaast, door activiteiten in te bouwen, zijn mensen niet enkel afhankelijk van praten. Wat al snel teveel kan zijn voor de mens met dementie. Het gaat doorgaans te snel en is teveel.
- Koekjes bakken: Laat de mens met dementie waar mogelijk helpen met het roeren van beslag of strooien van decoraties.
- Knutselen: Betrek de mens met dementie bij het maken van kerstkaarten of het rijgen van kralen voor slingers.
- Samen decoreren: Sta de mens met dementie toe om te helpen de tafel te dekken of versieringen op te hangen.
- Sorteren: dit is vaak een goede activiteit voor de mens met dementie. Denk aan kerstballen op kleur sorteren of bestek sorteren. Er is genoeg mogelijk.
Wees geduldig en flexibel
De aandoening kan grillig zijn. Mensen kunnen sterk wisselen op de dag. Qua onrust, stemming of alertheid. Het is dus belangrijk we ons als zorgverleners en mantelzorgers flexibel en geduldig tonen.
- Wees voorbereid op stemmingswisselingen: Pas de plannen zonder frustratie aan. Zorg dat je te alle tijden een back up plan hebt.
- Concentreer je op het moment: zelfs een korte glimlach is een overwinning. Laat perfectie los en geniet van de kleine momenten van verbinding.
Houd rekening met veiligheid
Veiligheid moet altijd onze prioriteit zijn:
- Beveilig decoraties: Vermijd struikelgevaar ten gevolge van verlengsnoeren. Zet geen breekbare decoraties binnen handbereik.
- Houd voedingsbehoeften in de gaten: Zorg ervoor dat de mens met dementie niet per ongeluk niet-eetbare items tot zich neemt. Denk aan de giftige kerssterren e.d.
- Houd rekening met brandrisico’s: Gebruik waar mogelijk kaarsen op batterijen en houd warme dranken buiten bereik.
Leg de herinneringen vast
Maak van de gelegenheid gebruik om mooie momenten vast te leggen:
- Foto’s en video’s: spontane foto’s met de familie zorgen ervoor dat de mens met dementie met gelukzalige gevoelens op de kerstdagen kan terugkijken.
Deze herinneringen zijn zo ontzettend dierbaar. Plak ze in een boek en schrijf er wat bij. Leuk om later te lezen. Of voorgelezen te krijgen.
Oefen zelfzorg
De zorg voor iemand met dementie tijdens de kerstdagen kan veeleisend zijn:
- Vraag om hulp: Aarzel niet om andere familieleden te betrekken bij zorgtaken.
- Neem pauzes: Neem even afstand om op te laden wanneer dat nodig is.
- Stel realistische verwachtingen: Concentreer je op het creëren van een fijne ervaring in plaats van te streven naar perfectie.
Vier de geest van Kerstmis
Onthoud vooral dat de ware essentie van Kerstmis liefde, verbinding en vriendelijkheid is.
Eenvoudige gebaren, zoals elkaars hand vasthouden, lachen of herinneringen ophalen aan eerdere feestdagen, is zo waardevol.
Door prioriteit te geven aan comfort, inclusie en vreugde, zorg je voor een dementievriendelijke kerst die voor iedereen warm is.
Vrolijk kerstfeest allemaal!
Wil je geen tips missen? Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief: klik hier
Ervaar in het theater wat dementie met jouw naaste of cliënt doet. En wij beloven je dat jouw omgang met dementie niet meer hetzelfde zal zijn.
Dag Mama is de veelgeprezen muziektheatershow over omgaan met dementie.
Je krijgt de krachtigste omgangsmethodiek in handen voor de mooiste momenten samen. Want er is nog zoveel mogelijk! Ontdek het nu in het theater. Herkenbaar, ontroerend en levensveranderend.
Dag Mama toert nog één keer door Nederland. Met wie ga jij?
