Hoe reageer je op ‘ik moet weg, ik moet naar huis, ik moet naar mijn vrouw, ik moet mijn moeder etc’
Je herkent het vast wel. Jouw partner of client oogt gestresst. En zegt het volgende:
”Mijn vrouw is weg, ik moet haar vinden, ik denk dat ze thuis is, ik moet erheen”
Hoe kun je hier dan het beste op reageren? Waar doe je goed aan? Hoe kun je iemand het beste helpen?
Alvorens we onszelf deze vraag kunnen stellen, moeten we even kort de tijd nemen om iemand te observeren.
Hoe is iemands gezichtsuitdrukking? Hoe is de ademhaling? Hoe klinkt de stem?
Want als je dit weet, kun je direct gunstig op iemand afstemmen. Aansluiten. Door al deze kenmerken te spiegelen.
Quick scan
Kijk, de mens met dementie voert bij jouw aanblik direct een quick scan uit: hoe prettig voelt deze persoon aan? In hoeverre kan ik deze persoon vertrouwen? En mijn ervaring is dat mensen zich het meest vertrouwd voelen bij iemand die hun zorgen direct serieus neemt. Die hen dus direct spiegelt in woord en beeld. Door hun stemgeluid zoveel mogelijk over te nemen. Hun intonatie. Hun lichaamshouding. Hun ademhaling.
Doe je dit niet, en probeer je hen vooral te overtuigen, af te leiden, te corrigeren of ga je in discussie, dan nemen mensen direct afstand. Het voelt niet goed. De mens met dementie neemt hierdoor enkel afstand van jou. En het verdrietige is dan dat je hen niet meer kunt helpen Helpen gaat vooral via de relatie. Via de verbinding. Via vertrouwen. Een gevoel van veiligheid.
Het is de reden dat ik klachten van de mens met dementie nooit ter discussie stel. Pijn is pijn, erg is erg, ongeacht of dit werkelijk zo is. En met dit in gedachten voel ik helemaal niet de behoefte om iemand te beroven van zijn of haar beleving. Ik ben nabij. Ik accepteer hun belevingswereld. En ik treed toe. En dit is zo waardevol.
Gehechtheidsgedrag
Want mensen die gestresst zijn, vertonen gehechtsheidsgedrag. Ze tonen aanklampgedrag. En als jij een veilige prikkel bent, wordt de kans groot dat ze zich aan jou willen vastklampen. In plaats van dat ze van jou weg willen lopen op zoek naar een ander gehechtsfiguur om zich aan vast te kunnen klampen. Je vormt een veilige prikkel door het gesprek bijvoorbeeld als volgt aan te gaan:
Ik: ‘Dus jouw vrouw is thuis. Je moet erheen. Je zoekt jouw auto om thuis te komen?
Mens met dementie: Ja!
Ik: Dus er is iets gebeurd waardoor jij hier bent en jouw vrouw thuis. . En dat voelt niet oke!
vertel mij er iets meer over… hoe is dat gebeurd?
DEMENTIE IN THEATER DAG MAMA 1 & 2
LAATSTE SHOWS NA 10 JAAR DRAAIEN!
Nieuwsgierigheid
Deze laatste vraag is heel waardevol. Ik ben nieuwsgierig. Wat denkt de mens met dementie? Ik ga op onderzoek uit.
Dit zouden we eigenlijk allemaal moeten doen. Ook de echtgenoot van meneer Pietersen.
U moet weten dat meneer Pietersen zijn echtgenoot op dit moment niet herkent. En dit is niet zo raar.
Meneer Pietersen wilde vanochtend de deur uitlopen en mevrouw Pietersen hield hem tegen. Ze vindt dit immers te gevaarlijk. En vanaf dat moment herkende de heer Pietsersen zijn vrouw niet meer. Immers, zijn vrouw is lief en teder. En deze vrouw voelt voor hem gemeen en hard aan. Het strookt niet met zijn perceptie van zijn vrouw.
En zo kan het gevoel de waarneming van de mens met dementie veranderen.
Willen we de kans vergroten dat meneer Pietsesen zijn vrouw weer herkent, zal mevrouw Pietsersen zich zoveel mogelijk warm en liefdevol moeten opstellen. Cooperatief. Meewerkend. Hoe moeilijk op momenten ook.
Door het gesprek bijvoorbeeld als volgt aan te gaan:
Mevrouw Pietersen:
‘Je zoekt jouw vrouw. Het maakt je onrustig.
Laten we samen even naar buiten gaan om jouw auto alvast te zoeken’.
Ga dan ook zeker even naar buiten, om vervolgens samen tot de ontdekking te komen dat je de auto niet kunt vinden of de sleutels kwijt bent. Je zou op deze momenten kunnen zeggen
‘Ach, wat vervelend, we kunnen hem helemaal niet vinden. Wat naar! Laten we naar binnen gaan en kijken hoe we dit kunnen oplossen’.
De kans is zeer reeel dat de mens met dementie op een gegeven moment zegt: ‘Jannie, daar ben je! Waar was je nou! Ik was je kwijt!’ Je voelt weer vertrouwd voor meneer Pietersen. En dit is zo vaak de sleutel!
Echtgenoot: ‘Je wist niet waar ik was, en dit maakte je gestresst. Sorry!
Ik dacht dat ik iets gezegd had, sorry lieverd’
Go with the flow
Waar het feitelijk allemaal om draait is: ‘go with the flow’
Probeer iemand niet gelijk op andere gedachtes te brengen, te corrigeren, of te overtuigen. Maar ga mee met ‘wat er is’. En wees nieuwsgierig. Wat speelt er allemaal op dat moment?
Heeft iemand dorst of honger? Heeft iemand teveel energie of te weinig energie? Moet iemand naar de wc? Heeft iemand het koud? Speelt pijn een rol? Alles wat iemand onrustig kan maken, kan een rol spelen.
Ervaar in het theater wat dementie met jouw naaste of cliënt doet. En wij beloven je dat jouw omgang met dementie niet meer hetzelfde zal zijn.
Dag Mama is de veelgeprezen muziektheatershow over omgaan met dementie.
Je krijgt de krachtigste omgangsmethodiek in handen voor de mooiste momenten samen. Want er is nog zoveel mogelijk! Ontdek het nu in het theater. Herkenbaar, ontroerend en levensveranderend.
Dag Mama toert nog één keer door Nederland. Met wie ga jij?
