Waarom mensen met dementie tijd nodig hebben om te herstellen op de dag en hoe je dit doet
Wil je geen tips missen? Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief: klik hier
Als we kijken naar de dag, dan bestaat hij uit 24 uur. Het is een ritme van 8 uur slaap, 8 uur waarin we fysiek en cognitief bezig zijn en 8 uur waarin we herstellen. Wanneer we het hebben over dementie, dan hebben we het over niet aangeboren hersenletsel. En helaas weet ik uit eigen ervaring hoe belangrijk deze rust is. Mijn zoontje van net 5 heeft 7 maanden geleden een heftige hersenoperatie ondergaan. En eigenlijk ben ik mij nu pas ten volle bewust geworden van het belang van rust. Van herstel. Van bijkomen. Van niet prikkelen. Maar herstellen. En dit is lastig. Zeker wanneer we spreken over dementie. We kennen allemaal de term ‘use it or loose it’. ofwel, als we bepaalde hersenfuncties niet gebruiken, dan raakt iemand ze kwijt. Als zorgverleners zijn we ons hiervan bewust. We hebben het vaak over plezierige activiteiten. Over van waarde zijn. Over activeren. Ik schreef er vorige week een artikel over. Maar dementie gaat het zo goed over herstellen. En dit is lastig. Want wat vindt iemand fijn, wat heeft iemand nodig, om tot rust te komen? Dit is voor iedereen verschillend.
Vandaar dat ik een lijstje heb opgesteld wat fijn kan zijn om in je achterhoofd te houden. Wat je kunt inzetten om rust te creëren. Zie hieronder.
Het begint vaak al met een goede ruimte, een goede plek om tot rust te komen. En dit is in tehuizen soms knap lastig. Veel huizen zijn zo ingericht dat mensen de hele dag door kunnen lopen over gangen. Een doorlopend circuit. Waar mensen kunnen in en uitlopen. Hetgeen dan ook frequent gebeurt. En dit is mooi. Maar bevordert onze rust soms niet. Daarnaast hebben sommige mensen er erg veel moeite mee om dit patroon van lopen te doorbreken. Ze lopen en lopen en lopen. Maken weinig contact. Lijken erg in hun eigen wereld te verblijven. Dan is de eerste stap om op een goede manier contact te maken. Hier wil ik graag even op inzoomen. En deze manier van omgaan werkt niet enkel in verpleeghuizen maar ook thuis.
THEATERSHOWS DAG MAMA 1 & 2 - SAMEN HET BÉSTE GEVEN
BINNENKORT BIJ JOU IN DE BUURT!
Een goede manier is eerst even mee te lopen en niet al teveel te zeggen. Je kunt je hand uitsteken en kijken of deze gepakt wordt. Wordt deze gepakt, dan kun je de speciale handgreep methode toepassen. Wordt deze niet gepakt, dan geeft dit ook de nodige informatie. Niet teveel inmengen. Sowieso loop wat stappen mee. Ervaar het ritme van lopen. Voel de energie. Beluister de ademhaling. En raak synchroon.
Maakt iemand klanken en geluiden, spiegel deze. Lach iemand, lach even mee. Hiermee bekrachtig je iemands wezen. Zijn hele zijn. En dit is overigens ook iets dat je kunt dus als iemand in een stoel zit. Pas je ademhaling waar mogelijk aan. Blaas in en uit in hetzelfde ritme. Neem dezelfde houding aan. Hoe voelt deze ? Actief of niet actief? Gespannen? Etc.
En wanneer je gesynchroniseerd bent, loop je naar een stoel. Wat goed kan helpen, juist bij mensen die blijven lopen, is directief te zijn. ‘Pak de armleuning even vast. Hier. Goed zo. Ga even zitten, geweldig’. En zoals je merkt, maak ik hierbij verbale en non verbale complimenten. Omdat iets dat voor ons zo gewoon is, echt een top prestatie kan zijn voor mensen met dementie.
Vervolgens kun je een hand op de rug leggen en hen even heen en weer wiegen. Door het ritme en de beweging kun je hen kalmeren. En nu de truc: je hoeft er niet bij te zijn, maar kunt goed afscheid nemen. Door vooral de activiteit te beëindigen. Geef bijvoorbeeld een stevige knuffel. Zeg tot ziens. En ga direct uit beeld. Door zo expliciet de activiteit te beëindigen, kun ze overgaan in een nieuwe activiteit. Rust. En door direct uit beeld te gaan, voorkom je dat jouw beweging, weer beweging uitlokt.
Activiteiten die je zou kunnen inzetten, zijn:
– dutje, Power Nap
– luisteren naar kalme muziek met gedempte lichten
– krant lezen
– kalme beelden op tv
– schommelen in de stoel
– uit raam kijken
– wandelen buiten
– luister boek
– luisteren naar een gedicht of verhaal
– huisdieren aaien (echt of knuffel)
– stoffen aaien
– hand massage
– voetenmassage
– aromatherapie
En onthoud goed; net als dat mensen enorm verschillen in hun voorkeur voor activiteit, verschillen ze ook enorm in de wijze waarop ze tot rust komen. Vaak denken mensen aan slapen, dutjes, niks doen. Maar dit is zeer persoonlijk. Sommigen komen tot rust van de was doen. Mindful bezig zijn. De stof door je handen voelen gaan. Dan zeggen wij als snel ‘laat zitten, dat komt morgen wel’. Maar hiermee ontneem je mensen feitelijk de kans om te herstellen.
Een laatste tip: Het kan goed werken om de ruimte ook aan te passen. Bepaalde kleuren zorgen voor activiteit, terwijl andere kleuren zorgen voor rust. Denk ook aan lampen dimmen.
Ik spreek weleens mantelzorgers die aangeven ‘mijn vader wil nooit naar bed, hangt altijd maar voor die buis, ik krijg hem niet naar boven’ en dan vraag je uit hoe de omgeving eruit ziet. En dan verneem je dat alle gordijnen open staan, de lichten fel aan. Onze hersenen hebben voorspelbaarheid nodig. Gedempte lichten en gesloten gordijnen maken duidelijk dat er een nieuwe activiteit zich aandient: slapen.
Succes
Wil je geen tips missen? Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief: klik hier
Ervaar in het theater wat dementie met jouw naaste of cliënt doet. En wij beloven je dat jouw omgang met dementie niet meer hetzelfde zal zijn.
Dag Mama is de veelgeprezen muziektheatershow over omgaan met dementie.
Je krijgt de krachtigste omgangsmethodiek in handen voor de mooiste momenten samen. Want er is nog zoveel mogelijk! Ontdek het nu in het theater. Herkenbaar, ontroerend en levensveranderend.
Dag Mama toert nog één keer door Nederland. Met wie ga jij?
