Hoe reageer je als iemand zegt dat ‘ie dood wil.
Wil je geen tips missen? Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief: klik hier
Het is een van de meest gestelde vragen. Door mantelzorgers maar ook zorgverleners. Hoe reageer ik als mijn cliënt of naaste met dementie zegt ‘Ik wil dood, niemand geeft nog iets om mij’?
Heel eerlijk, het raakt ons vaak diep. Het voelt voor velen als een klap in het gezicht.
Je hebt het gevoel dat je alles geeft, onderneemt, doet voor die ander en dan vertelt hij of zij jou eigenlik dat je faalt. Dat je tekort schiet. Althans, dit is wat we vaak horen.
En dan schiet onze amandelkern aan, onze stressknop. We worden overvallen door emoties en vanuit daar reageren we. We gaan in de aanval, we schieten in de verdediging.
‘Hoezo! Ik sta dag en nacht voor je klaar, ik heb geen eigen leven meer, om voor jou te kunnen zorgen. ik zie niemand meer omdat ik totaal door jou opgeslokt wordt.
Poe. Heftig. Toch? Het klinkt hard maar je kunt het je voorstellen. Wanneer onze amandelkern aanschiet, kunnen we niet meer helder nadenken.
En dus nemen we pauze. We lassen een time out in. Voor minstens 10 seconden.
En dit is heel waardevol. Bijvoorbeeld.
‘Wow, zo. Dit komt even heel diep bij mij binnen. Ik hoor wat je zegt, maar ik moet even de ruimte verlaten’.
Zo voorkomen we dat we dingen zeggen waar we spijt van krijgen, maar nog belangrijker, die 10 seconden, geeft ons de tijd de boodschap te ontcijferen. Wat zegt iemand nu eigelijk? Laten we daar even dieper op inzoomen. Want niks is wat het lijkt in de dementiezorg. Er schuilt vrijwel altijd een diepere boodschap achter woorden.
Even terug naar de boodschap van de mens met dementie:
‘Niemand geeft om mij’.
THEATERSHOWS DAG MAMA 1 & 2 - SAMEN HET BÉSTE GEVEN
BINNENKORT BIJ JOU IN DE BUURT!
Bedoelt jouw naaste of cliënt dat niemand naar haar omkijkt? Ervaart hij/zij een gebrek aan steun? Óf….ervaart hij eigenlijk een gebrek aan controle over het eigen leven? Aan een zinvol bestaan? Aan invulling. Dit zijn 2 verschillende dingen. Die beiden om een verschillende reactie vragen.
Stel nu dat jouw vader of cliënt altijd therapeut is geweest/anderen heeft geholpen, en nu hele dagen op een stoel zit, toe te kijken hoe anderen zinvolle gesprekken en activiteit ondernemen, dan betekent de zin ‘niemand geeft om mij’ eigenlijk ‘niemand ziet mij nog staan, ik ben niet meer van belang’.
De woorden ‘niet, nooit, niemand, altijd, alles’ geven het eigenlijk al aan. Mensen die dit soort sterke uitspraken doen, hebben vaak behoefte aan een sterke reactie. Ze willen iets ontlokken. Ze willen een gesprek. Een discussie uitlokken. Een (ferme) discussie voeren.
De zin ‘Ik wil dood’ betekent dan eerder ‘Ik wil dat deze situatie eindigt, ik wil van belang zijn’. In plaats van ‘dood willen zijn’. Het is eigenlijk een ultieme poging om aan de situatie waarin ze verkeren te ontsnappen.
In dit geval is het waardevol een dergelijke uitspraak als volgt aan te vliegen
‘Wil je dood of wil je dat deze situatie eindigt? Wil je dat het stopt hoe je je voelt nu?’
‘Ja, dit is geen leven’
‘Je wil meer. Je bent niet gelukkig met hoe het gaat?’
‘Ja, iedereen is daar en ik zit hier ‘
‘En dat voelt waardeloos, om toe te kijken. Dat begrijp ik heel goed.
Papa, (of meneer Jansen), dit is misschien totaal het verkeerde moment, en ik wil je er eigenlijk niet mee belasten, maar ik heb een probleem en ik kan dit eigenlijk alleen aan jou vragen als psycholoog. Een vriendin van mij heeft mij dagen niet gebeld en dat maakt mij boos. Hoe kan ik hier goed op reageren?
Een dergelijke reactie vergt die belangrijke pauze van minstens 10 seconden, waarin jij
1) jouw emoties laat zakken
2) ontdekt welke boodschap er schuilgaat achter de doodswens
3) en probeert die onvervulde behoefte te vervullen.
Ik wens jou veel succes. Je kan het! Bij vragen, mail ons en misschien nemen we jouw vraag de volgende keer mee!
Liefs ouderenpsycholoog Sarah Blom
Wil je geen tips missen? Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief: klik hier
Ervaar in het theater wat dementie met jouw naaste of cliënt doet. En wij beloven je dat jouw omgang met dementie niet meer hetzelfde zal zijn.
Dag Mama is de veelgeprezen muziektheatershow over omgaan met dementie.
Je krijgt de krachtigste omgangsmethodiek in handen voor de mooiste momenten samen. Want er is nog zoveel mogelijk! Ontdek het nu in het theater. Herkenbaar, ontroerend en levensveranderend.
Dag Mama toert nog één keer door Nederland. Met wie ga jij?
