Wil je de nieuwste inspiratie ontvangen? Meld je aan via de volgende link: https://psychologieintheater.activehosted.com/f/5
Dit lijkt wellicht een klein probleem, maar het is slechts één van de vele uitdagingen waar mantelzorgers en zorgverleners voor geplaatst worden. Mensen met dementie die telkens de vuile was uit de wasmand halen en aantrekken. Wat je ook zegt of doet; het heeft geen zin. Ze blijven het doen.
Vooral in zorginstellingen kan dit een probleem vormen, want de wasmand kun je niet zomaar buiten het appartement neerzetten. Je kunt deze visuele prikkel dus niet verwijderen. En zo blijven mensen in dit gedrag vervallen.
Wat nu? Wat kunnen we doen om dit te verhelpen? Dat was de vraag die ik vorige week van zorgverlener Chantal ontving. Ik dacht, die neem ik mooi even mee! ❤️ Hieronder zal ik wat tips uiteen zetten maar mocht je nog aanvullende tips hebben, ik hoor ze graag!!
Waar ik altijd een erge voorstander van ben in de omgang met mensen met dementie is VERVANGEN. Ofwel iets anders doen, bieden of geven, dan dat mensen op dat moment in de handen hebben. Even wat voorbeelden:
– Zie je mensen bijvoorbeeld met een mes rondlopen dan geef je ze een vork of plastic bord in handen.
– Hebben ze een beschimmelde boterham onder hun matras liggen, dan leg je op die plek een pakje ligakoeken neer.
-Pakken ze de vuile was telkens uit de wasmand, dan leg ze inhoud van de wasmand in een zak in de kast en stop je de schone was in de wasmand. Vervangen. Het is cruciaal.
Kijk, een voorwerp is nooit zomaar een voorwerp. En dit voorwerp wegnemen kan angst en stress oproepen. Die beschimmelde boterham onder het bed kan representatief staan voor de grote angst om tekort te komen. Te sterven van ondervoeding. Een pak ligakoeken neerleggen komt aan deze angst tegemoet, waarbij je tegelijkertijd de risico’s op een voedselvergiftiging vermindert.
We kennen het allemaal wel. Dat leuke setje in je kledingkast dat jou ontzettend goed staat, en je toch nooit aantrekt. Het zit niet lekker. Te strak. Te felle kleur. Te kriebelig. Zo werkt het uiteraard ook bij mensen met dementie. Ze hebben een voorkeur en de kunst is deze voorkeur te ontdekken. Wat maakt dat ze hun oude kleren aan willen trekken. Is het de kleur? Is het de textuur? De grootte (valt de trui bijvoorbeeld heerlijk wijd). Dit vergt observatievermogen. Probeer een patroon te ontdekken. Mensen met dementie kunnen uiterst gevoelig worden voor lichamelijke sensaties. Hoe iets voelt. Hoe iets zit. Zit het niet lekker, dan moet het uit. Zo simpel is het.
Daarnaast wekken ‘oude kleren’ een vertrouwd gevoel op bij de mens met dementie.
Als omgeving vinden we het vaak fijn om nieuwe kleren te kopen voor de mens met dementie. Het geeft een voldaan gevoel als vader of moeder er mooi bijzit. Zeker wanneer we iemand verliezen kan het fijn zijn als iemand er aan de buitenkant grotendeels hetzelfde uitziet. Met mooie schone kleren. We willen behouden wat we kennen. Maar voor de mens met dementie roepen die nieuwe kleren totaal geen vertrouwd gevoel op. Ze kennen het niet. En ‘Ik ga toch niet in de kleren van een ander lopen!’
THEATERSHOWS DAG MAMA 1 & 2 - SAMEN HET BÉSTE GEVEN
Ik adviseer dan ook altijd, als men nieuwe kleren koopt, om deze op zoveel mogelijk punten te late lijken op de oude kleren. Qua kleur. Qua omvang. Qua structuur. En deze kleren thuis alvast 10 keer te wassen. Zodat de ‘nieuwigheid’ er zoveel mogelijk vanaf gaat
We zullen extra ons best moeten doen wanneer we nieuwe kleren introduceren. Door de kleren bijvoorbeeld als een verassing te brengen van dochter. ‘Kijk nou, uw dochter heeft nieuwe kleren gekocht. Ze moet wel veel van u houden zeg. En het is uw lievelingskleur blauw. Dat staat u ook zo goed! Zullen we het gewoon eens proberen? Dan maken we daarna een foto voor uw dochter’. Of ‘Wat leuk, heeft u nou een cadeau gehad van uw dochter. Wow. Ze weet hoe gek u bent op cadeautjes. Laten we het eens uitpakken’. Het kan heel waardevol zijn om de nieuwe kleren in te pakken in cadeau papier. Zodat de mens met dementie een duidelijke context krijgt. Wat de weerstand mogelijk vermindert. De mens met dementie kan het plaatsen. En dit is zo belangrijk om spanning hieromtrent te verminderen.
Als niks werkt kan het een idee zijn om meerdere setjes te laten maken van de meest favoriete kleren van de mens met dementie. Zodat je er altijd een schone variant van hebt. Besprenkel deze kleren ook met hun parfum. Geur is cruciaal voor mensen met dementie. Geur is automatisch gekoppeld aan een emotie. En dit blijft bij de dementie heel lang intact. Het roept een vertrouwd gevoel op.
Maak hier dus echt gebruik van. Niet alleen rondom kleren maar ook met betrekking tot andere activiteiten op de dag. Laat rondom de maaltijd de geur van gekookte aardappelen rondgaan. Of rondom het wasmoment de geur van Zwitsal. Zo had ik een client die nooit wilde douchen. Maar zodra je haar liet ruiken aan een fles baby Zwitsal, wilde ze samen met haar lievelingspop douchen. Het riep herinneringen op aan vroegere baddermomenten. En zo bracht het haar in een fijne stemming.
En tot slot, last but not least, stel jezelf altijd de vraag: voor wie is het probleem? Is het jou waard om hierover de discussie aan te gaan. Met dien risico dat je jullie meest kostbare bezit , jullie relatie schaadt.
Wat mij altijd helpt is mezelf af te vragen ‘is het schadelijk of gevaarlijk Is het antwoord nee, laat het los. Dan is het waarschijnlijk vervelend. En moeten we waarschijnlijk onze eigen waarden en normen verleggen
Zet hem op
Liefs Ouderenpsycholoog Sarah Blom
Ervaar in het theater wat dementie met jouw naaste of cliënt doet. En wij beloven je dat jouw omgang met dementie niet meer hetzelfde zal zijn.
Dag Mama is de veelgeprezen muziektheatershow over omgaan met dementie.
Je krijgt de krachtigste omgangsmethodiek in handen voor de mooiste momenten samen. Want er is nog zoveel mogelijk! Ontdek het nu in het theater. Herkenbaar, ontroerend en levensveranderend.
Dag Mama toert nog één keer door Nederland. Met wie ga jij?