OMGAAN MET VASCULAIRE DEMENTIE
Wanneer je zorgt voor iemand met dementie word je voor de nodige uitdagingen geplaatst. Vaak word je geconfronteerd met gedragsveranderingen, stemmingsproblemen, stress, achteruitgang en in veel gevallen ergens in het proces met gedragsproblemen als seksueel ontremd gedrag, agressie en meer. Gunstig leren omgaan met vasculaire dementie is cruciaal om deze problemen zoveel mogelijk te voorkomen en mooie contactmomenten te creëren in het leven van de mens met dementie. Vandaar dat ouderenpsychologen dr. David en drs. Sarah Blom de indrukwekkende muziektheatershow DAG MAMA hebben ontwikkeld. Deze show zit vol met de beste inzichten en handvatten en heeft reeds 300.000 mensen mogen helpen in het omgaan met dementie.
GEDRAGINGEN DIE KUNNEN OPTREDEN BIJ VASCULAIRE DEMENTIE
De volgende gedragingen kunnen optreden bij een persoon met vasculaire dementie:
Problemen met denken, lopen en het uitvoeren van dagelijkse activiteiten zijn de meest prominente symptomen. Veel mensen met VaD lijden ook aan een depressie, wat kan leiden tot minder motivatie om hun gebruikelijke activiteiten uit te voeren of een gebrek aan interesse in de wereld om hen heen.
Extreme angst voor het dagelijkse leven, die kan worden getoond door vragen te stellen en informatie te herhalen over eens vertrouwde gebeurtenissen en / of mensen, het ruim van tevoren voorbereiden van afspraken en het gebruiken van eindeloos veel notities en herinneringen.
Apathie of gebrek aan initiatief over taken die vroeger routineus waren, maar nu overweldigend aanvoelen. Bijvoorbeeld de persoon die altijd van puzzels heeft genoten, maar ze niet meer doet omdat ze te overweldigend zijn en vaardigheden vereisen die hij / zij niet langer bezit.
Frequente agitatie kan optreden als mensen minder in staat zijn om hun omgeving te interpreteren en hun gevoelens te beheersen of uit te drukken. Een persoon met vasculaire dementie kan bijvoorbeeld ergens in het proces fysieke en/of verbale agressie vertonen.
OMGANGSTOOLS VOOR HET OMGAAN MET VASCULAIRE DEMENTIE
De volgende omgangstools kunnen u helpen in het omgaan met vasculaire dementie:
STEL REALISTISCHE EN HAALBARE DOELEN.
Zorgverleners proberen vaak alles op orde te krijgen, orde te scheppen in een wereld die steeds chaotischer wordt. Doelen kunnen hierbij onrealistisch zijn, waardoor een mantelzorger of zorgverlener uitgeput raakt. Misschien ben je erop gefocust dat uw naaste of cliënt altijd schoon is, zich comfortabel voelt, er goed uit ziet en goed gevoed is. Echter, wanneer je accepteert dat dit slechts in bijvoorbeeld 75% van de gevallen zo is, is er meer tijd over om te genieten van het contact dat u kunt hebben. Piekeren over alles dat moet gebeuren staat dit contact doorgaans in de weg. Contact wordt erg functioneel van aard.
CONTROLEER VASCULAIRE RISICOFACTOREN.
Het is belangrijk om aandacht te hebben voor alle factoren die verergering van symptomen kunnen bewerkstelligen. Denk aan voldoende beweging, niet roken, alcohol met mate en mogelijk een verandering van dieet (verminderen van zouten en verzadigde vetten). Tevens is het belangrijk regelmatig de bloeddruk te laten controleren en minimaal jaarlijks de bloedvetwaardes te laten meten.
Bovendien kan het zeer raadzaam zijn om bepaalde risicofactoren zoveel mogelijk te elimineren middels medicatie. Neem hiervoor contact op met een arts. Als vasculaire risicofactoren niet goed worden behandeld, kunnen terugkerende beroertes optreden. Een goede gezondheid is alles waard.
ANTICIPEER OP VERKEERDE INTERPRETATIES.
In het omgaan met vasculaire dementie is het van belang dat u uw communicatie aanpast. Een persoon met vasculaire dementie neemt de omgeving anders waar. Het is lastig om verbale en non verbale signalen juist te verwerken en te interpreteren. Zodoende is het van belang in de omgang met dementie dat de communicatie beknopt en duidelijk is en u zo nodig boodschappen herhaalt, met dezelfde woorden en intonaties. Verminder sowieso afleidende prikkels. Door een verstoorde filterfunctie eisen deze de aandacht op en kan de persoon zich moeilijk concentreren op uw boodschap! Gebruik in de communicatie ook geen verwarrende voornaamwoorden, zoals hij, zij of het, maar eerder namen en specifieke titels. Wees zo concreet en helder mogelijk.
ONTHOUD DAT ELK GEDRAG EEN DOEL HEEFT.
Sommige van de gedragssymptomen die mensen met vasculaire dementie vertonen, zoals schreeuwen of slaan, kunnen zinvol zijn. Het is het best mogelijke gedrag dat iemand in een bepaalde situatie kan vertonen. Het is belangrijk je hiervan bewust te zijn in de omgang met vasculaire dementie. Hoewel de persoon over het algemeen niet de intentie heeft om iemand pijn te doen, kan er sprake zijn van een onvervulde behoefte, waar gewoonweg geen oog voor is. De persoon probeert met zijn gedrag iets duidelijk te maken. Het is belangrijk je hier telkens van bewust te blijven en deze onderliggende boodschap te ontcijferen. Neem de tijd, pas je snelheid aan, probeer je echt te verplaatsen en probeer op het gevoel achter het gedrag te reageren. Dit is essentieel in het omgaan met vasculaire dementie.
Dementie in Theater
DAG MAMA 1 & 2
Zodat het leven met dementie zoveel mogelijk een gelukkig leven kan zijn
GENIET VAN DE GOEDE TIJDEN.
Veel mensen met vasculaire dementie blijven fysiek fit en behouden hun vermogen om betrokken te blijven bij hun sociale omgeving. Blijf daarom in veel gevallen zoveel mogelijk ondernemen. Vaak zullen vertrouwde activiteiten plezierig blijven voor een persoon met vasculaire dementie en moeten worden aangemoedigd. Proberen om nieuwe taken te leren of aan nieuwe hobby’s te beginnen kan echter frustrerend of overweldigend zijn. Omgaan met vasculaire dementie hoeft absoluut niet het einde te zijn. Blijf doen wat iemand nog kan. Inactief worden zorgt vaak voor een snellere achteruitgang.
HAAL HERINNERINGEN OP OVER HET VERLEDEN.
Moedig gesprekken aan over mensen en plaatsen die vertrouwd zijn en aangename gevoelens oproepen voor zowel u als de mens met dementie. Herinneringen uit het verre verleden worden meestal niet beïnvloed en als u familievideo’s bekijkt, foto’s bekijkt of reizen uit het verleden bekijkt, kunnen u en de mens met dementie ervaringen en gevoelens blijven delen. Laat uw naaste of cliënt zijn herinneringen delen met familieleden, kleinkinderen en vrienden. Dit is leuk voor iedereen en helpt de mens met dementie zich verbonden te blijven voelen met zijn geliefden.
WEES FLEXIBEL.
Vergeet niet dat vasculaire dementie een progressieve ziekte is. De symptomen en behoeften van uw naaste of cliënt zullen in de loop van de tijd veranderen. Als strategieën zoals notities of herinneringen niet meer werken, gebruik ze dan niet. Een succesvolle interventie in het ene stadium kan in een ander stadium uitlopen tot een ramp en enorm veel frustratie oproepen. Zoek hulp, vraag om advies en leer van anderen die soortgelijke ervaringen hebben doorgemaakt. Meer uitdagende gedragssymptomen van uw naaste of cliënt zoals weerstand bieden aan de zorg of agressief gedrag vertonen, kunnen bijzonder moeilijk zijn voor een zorgverlener en vereisen vaak een zeer individuele benadering. Praat met uw arts over behandelmethoden, zowel farmacologisch als niet-farmacologisch.
VEILIGHEID BIJ VASCULAIRE DEMENTIE
De veiligheid van uw naaste of cliënt is een belangrijke prioriteit in het omgaan met vasculaire dementie. Naarmate de dementie vordert, worden het geheugen en beoordelingsvermogen verder aangetast en kunnen mensen met vasculaire dementie vaak niet anticiperen op gevaarlijke situaties of deze vermijden. Dit kan een overweldigende verantwoordelijkheid zijn voor een zorgverlener en vereist creatieve strategieën om hiermee om te gaan. De volgende aanbevelingen kunnen helpen om de veiligheid van uw patiënt te waarborgen in het omgaan met vasculaire dementie.
Het is het beste om elke situatie afzonderlijk te beoordelen en het toezichtniveau van uw naaste of cliënt zo nodig geleidelijk te verhogen. Dit zal hen helpen om zoveel mogelijk onafhankelijkheid en autonomie te behouden, in een zo veilig mogelijke omgeving. Het is vaak moeilijk om het vereiste toezichtniveau te bepalen.
Bij het evalueren van de behoefte van uw naaste of cliënt aan supervisie, dienen de volgende zaken goed geobserveerd te worden.
- Mogelijkheid om noodsituaties aan te pakken wanneer er geen toezicht is.
- Mogelijkheid om apparaten veilig te gebruiken.
- Mogelijkheid om de telefoon of deur veilig te beantwoorden als u alleen wordt gelaten.
- Neiging om te dwalen. Dit kan in latere stadia voorkomen wanneer cliënten meer en meer in plaats gedesoriënteerd raken alen of verdwalen.
Supervisiestrategieën kunnen zijn:
- Alarmen op deuren om ‘uitstappen’ te voorkomen
- Persoonlijk toezicht om lichamelijk letsel of letsel te voorkomen
Door de omgeving te wijzigen, om de blootstelling van uw patiënt aan potentieel gevaarlijke situaties te beperken, kan deze onafhankelijk en veilig blijven. Vooral in de vroege stadia van vasculaire dementie kunnen herinneringen en signalen in de omgeving van uw naaste of client voldoende zijn om hun veiligheid te waarborgen. Het plaatsen van de stappen die zijn betrokken bij een taak of een label waar dingen worden bewaard, kan bijvoorbeeld zeer nuttig zijn voor uw naaste of client.
In de latere stadia van de dementie moet u mogelijk strategieën gebruiken die de blootstelling van uw patiënt aan potentieel gevaarlijke situaties beperken, zoals het installeren van kindveilige handgrepen op kasten die potentieel gevaarlijke materialen bevatten.
Wilt u graag meer weten over het omgaan met vasculaire dementie? Tijdens de indrukwekkende muziektheatershow DAG MAMA leert u meer over het omgaan met dementie. De show zit boordevol inzichten en handvaten voor het omgaan met verschillende soorten dementie. U kruipt in de huid van de mens met dementie en leert de persoon beter te begrijpen.
Ervaar in het theater wat dementie met jouw naaste of cliënt doet. En wij beloven je dat jouw omgang met dementie niet meer hetzelfde zal zijn.
Dag Mama is de veelgeprezen muziektheatershow over omgaan met dementie.
Je krijgt de krachtigste omgangsmethodiek in handen voor de mooiste momenten samen. Want er is nog zoveel mogelijk! Ontdek het nu in het theater. Herkenbaar, ontroerend en levensveranderend.
Dag Mama toert nog één keer door Nederland. Met wie ga jij?
