Meneer Jansma wil eigenlijk een vrouw zijn
Wil je ook de nieuwste tips en verhalen ontvangen? Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief: klik hier
‘Als ik dit vertel, vind jij mij een heel gek mens. Dat weet ik zeker.’
‘Ik hoop het. Ik verdien er mijn geld mee.’ Ik geef meneer Jansma een knipoog.
‘Ja maar ik weet het echt zeker.’
Ruud kijkt mij wat onzeker aan. We zitten op zijn rode bed in de slaapkamer. Die slechts 4 bij 4 is. Hij heeft er alles staan. Een koffieapparaat, een koelkast, een tafeltje met 2 stoelen en een leren bankstel.
Meneer Jansma zit er vrijwel altijd. De andere ruimtes van zijn huis betreedt hij al jaren niet meer.
‘Waarom zou ik. Ik heb hier alles wat ik nodig heb.’
Ik bezoek deze voormalige horeca ondernemer van 77 nu ruim een jaar lang wekelijks. Dit in verband met zijn eenzaamheid en om zijn stemming te monitoren. Wat niet gemakkelijk is. Bij meneer Jansma gaat namelijk ‘alles goed’ en mag ‘een mens niet klagen’. Familie om een oogje in het zeil te houden is er niet. Wel 2 poezen. Noor en Moor. De grote liefdes van zijn leven.
‘Maar jij gaat mij uitlachen.’
‘Dat ga ik zeker niet doen, beloofd.’
Dan betrekt zijn gezicht. ‘Maar ik heb dit nooit tegen iemand verteld. Het is echt…ja… gênant.’
‘Meneer Jansma, veel mensen hebben mij de afgelopen jaren hun geheimen toevertrouwd. Ik kijk echt nergens meer van op.’ En het is waar. Als ouderenpsycholoog zijn mij vele geheimen toevertrouwd. Affaires, gokverslavingen, heftige jeugdtrauma’s en verborgen seksuele verlangens.
Dan pakt Meneer Jansma mijn hand vast.
‘Oké, ik zal het vertellen, maar ik wil niet dat je mij aankijkt. Je moet je omdraaien.’
‘Beloofd.’
Langzaam draai ik mij om. En kan niet ontkennen dat ik het spannend vind. De stem van meneer Jansma begint te trillen.
‘Ik…ik….Nee..ik kan het niet. Het is zo fout.’
Oké, nu word ik toch wel wat gespannen. Mijn handpalmen beginnen te zweten. Wat als hij bekent dat hij al jaren fantaseert over een moord. En ik zijn eerste slachtoffer ben. ‘Sarah, doe even normaal’, spreek ik mezelf toe. Maar serieus, hoe goed ken ik meneer Jansma nu eigenlijk?
‘Ik…’
‘Vertel maar’, zeg ik. Des te eerder is dit voorbij denk ik bij mezelf.
‘Goed. Ik ga het nu zeggen. Maar je mag je niet omdraaien!’
‘Deal.’
‘Ik..wou…’ Dan volgt er een diepe zucht…
Ik wrijf in mijn handen. En haal even diep adem.
‘Ik… ik..wil mij soms verkleden als vrouw.’
Die zag ik niet aankomen en heel eerlijk voel ik mij opgelucht. Geen moord, geen doodslag. Mijn dag kan niet meer stuk.
Dan stokt de adem van meneer Jansma. Hij is doodstil. En ik, ik verroer mij niet. Precies zoals ik heb beloofd.
En zo zitten we ongeveer een halve minuut lang.
‘Mag ik mij nu omdraaien?’
Geen antwoord.
‘Ruud, mag ik mij omdraaien?’
‘Ja.’
Meneer Jansma staart naar de grond. Voorzichtig tilt hij zijn hoofd omhoog. ‘En….?’
‘U wilt zich graag als vrouw verkleden?’
‘Ja, ik ben gek he?. Niet normaal?’
‘U bent hartstikke normaal. In uw tijd werd hier nauwelijks over gesproken. Maar tegenwoordig worden we hiermee opgevoed. Een jongetje mag een jurkje aan en een meisje een voetbalbroek. We hebben zelfs gendervrije toiletten.’
‘Ja ik zie dat weleens op tv en dan ben ik jaloers.’
‘Dat begrijp ik.’
THEATERSHOWS DAG MAMA 1 & 2 - SAMEN HET BÉSTE GEVEN
BINNENKORT BIJ JOU IN DE BUURT!
‘Heeft u zich weleens aangekleed als vrouw?’
‘Eén keer en toen kwam mijn vriendin onverwachts binnen. Ze is weggerend en heeft alle banden verbroken.’
‘Dat moet vreselijk zeer hebben gedaan.’
Meneer Jansma kijkt weer naar de grond en mompelt dan ‘die avond heb ik een zelfmoordpoging gedaan, althans, dat wilde ik maar durfde het niet. Ik ben een grote lafbek.’
‘Lafbek? Ik vind u een held. Dat u mij dit heeft verteld. Het gaat niet om mij, maar heel eerlijk voel ik mij vereerd.
Kijk naar mij. Hoe zie ik eruit?’
‘Hetzelfde’
‘Precies. U bent voor mij nog dezelfde Ruud.
Wat wilt u nu het liefste?’
Even blijven zitten samen hier op mijn bed. Gewoon naast elkaar. Niks zeggen.’
‘Dat is goed’. Ik kijk de kamer rond. De tijd heeft hier werkelijk stilgestaan. Met alle porseleinen poesjes, het bloemetjesbehang, de oude schemerlampen. De hard zoemende koelkast. Het is er gek genoeg gezellig. Ik kom er graag.
Zacht fluitend pak ik mijn make up uit mijn tas en begin wat opzichtig mijn lippen te stiften.
‘Zo even de lipjes tuiten hoor, Jansma.’ Dan draai ik mij naar hem toe ‘Mag ik?’
‘Bij mij? Oh nee. Geen sprake van!’
‘Weet u het zeker? Het ruikt heerlijk.’ Ruud schudt driftig zijn hoofd heen en weer. ‘Nee, echt niet!’
‘Oké, dan niet, ik wil u niks opdringen.’ En net als ik mijn lipstick wil opbergen, hoor ik van rechts ‘Ga je dan niet lachen?’
‘Natuurlijk niet, knipoog ik. Het is mijn favoriete lipstick.’
Voorzichtig verschijnt er een klein lachje op zijn mond. Dan knikt meneer Jansma.
‘Nou, tuit die lippen maar eens.’
Ruud steekt zijn lippen wat onwennig naar voren. En ik smeer de lippenstift er goed dik op.
‘Nou, nu de lippen op en neer bewegen. En een aantal keer smakken. Zo.’
‘Loop nu maar even mee naar de spiegel.’
Ik steek mijn arm uit, meneer Jansma haakt in en samen lopen we naar het antieke spiegeltje aan de wand. Hij kijkt erin, dan naar mij, dan nog eens in de spiegel, nog een keer naar mij en begint dan zacht te snikken.
‘Vindt u het niet mooi?
‘Jawel, heel mooi. Dank je wel.’
‘Wacht.. Ik mis nog iets. Blijf staan.’ Ik pak de mascara roller uit mijn make-up tas.
‘Niet knipperen.’ Gespannen kijkt meneer Jansma mij aan. ‘Zo, nog een mooi lijntje eronder.’
‘Klaar, kijk maar.’
Met grote ogen kijkt hij in de spiegel en slaat dan een hand voor zijn mond. ‘Ik weet niet wat ik moet zeggen.’
Ik sla een arm om hem heen en geef een kus op zijn wang. ‘Sorry voor de lipstick.’
We beginnen te lachen.
‘Doe je dit dan volgende keer weer ofzo?’
‘Wat dacht u dan. En dan neem ik een mooie rok mee van zijde. Het is mij toch veel te groot. Kunnen we altijd nog kijken wat we ermee doen.’
Ondeugend kijkt hij mij aan met zijn rode lippen en opgemaakte ogen.
Regelmatig wordt mij de vraag gesteld. Wat kun je nog met die mensen met dementie? Daarom deel ik deze verhalen. Verzorgenden zijn daar waar de pijn is. Waar de verlangens nog springlevend zijn. Zij zijn degenen die deze pijn kunnen verzachten en verlangens kunnen vervullen. Met een lipstick of een nachtzoen ❤️❤️ Hun werk is levensbelangrijk.
Wil je ook de nieuwste tips en verhalen ontvangen? Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief: klik hier
Ervaar in het theater wat dementie met jouw naaste of cliënt doet. En wij beloven je dat jouw omgang met dementie niet meer hetzelfde zal zijn.
Dag Mama is de veelgeprezen muziektheatershow over omgaan met dementie.
Je krijgt de krachtigste omgangsmethodiek in handen voor de mooiste momenten samen. Want er is nog zoveel mogelijk! Ontdek het nu in het theater. Herkenbaar, ontroerend en levensveranderend.
Dag Mama toert nog één keer door Nederland. Met wie ga jij?
