De Coronatijd met haar lockdown biedt ons een paar belangrijke inzichten. Want zonder het grote verdriet van velen te ontkennen, gaat het met sommige bewoners beduidend beter dan ooit.
Er is rust, er is regelmaat, er is een duidelijke missie en dit doet bepaalde bewoners zichtbaar goed. Zoals mevrouw de Bruin met haar dementie (83). Waar ze voorheen het eten van tafel sloeg en medebewoners uitschold voor ‘kuthoer’, nuttigt ze nu haar maaltijden met smaak en laat ze lichamelijke verzorging toe. Er zijn minder valpartijen, haar slaappatroon is verbeterd en ze is vrolijk.
De huidige lockdown-situatie staat haaks op de filosofie van openheid die de afgelopen jaren veel aan terrein won. Wie het jaarplan van menig verpleeghuis erop naslaat, komt vaak zinnen tegen als ‘net als thuis’, of ‘buiten naar binnen halen’. Onze ouderen moeten ondanks hun beperkingen vooral onderdeel blijven van de samenleving. Het vormt een nobel speerpunt in het verpleeghuis. En zo worden verpleeghuizen omgetoverd tot ‘huis van de buurt’, waar iedereen welkom is voor een potje bridge of biljart, een glaasje wijn of bord boerenkool.
Een prachtige filosofie en heel begrijpelijk als tegenreactie op de grauwe geschiedenis van de ouderenzorg. Waar de Grieken hun ‘oudjes’ dwongen van een brug af te springen en de Eskimo’s hun senioren opsloten in ijshutten om de natuur zijn gang te laten gaan, besloten wij in de jaren 60 en 70 van de 20e eeuw in hoog tempo bejaardenfabrieken uit de grond te stampen. Patiënten werden van zolders en achterkamertjes geplukt en neergeplant op grote slaapzalen met lange rijen bedden. Er was geen privacy en net als bij de Eskimo’s waren de ouderen totaal verstokt van de buitenwereld. Iets wat anno 2020 totaal ondenkbaar is.
Dementie in Theater
DAG MAMA 1 & 2
Maar zijn we hier en daar niet een beetje doorgeschoten met ons woonzorg- en welzijnsmodel in het verpleeghuis? Gaan we niet teveel voorbij aan het feit dat we zorgen voor zéér kwetsbare mensen, die in een verpleeghuis wonen juist omdat het thuis niet meer ging? Mensen die zéér specialistische zorg nodig hebben om zichzelf te kunnen handhaven in het leven?
Het verpleeghuis dient, meer dan thuis mogelijk is, te voorzien in een gunstige omgeving voor haar bewoners. En een belangrijk ingrediënt van zo’n omgeving is rust. Of beter gezegd, de mogelijkheid om onrust te ‘doseren’. Door het wegvallen van de cortex heeft het brein van de mens met dementie veel weg van een ‘open zenuw’: álles komt binnen en álles even hard. De veelheid van geluiden, bewegingen, gebaren en stemmingen die de ‘normale’ menselijke omgeving kenmerkt is voor de mens met dementie dan ook ‘oorverdovend’. In een dergelijke omgeving kan zij zich niet staande houden. Niet opgaan in zingevende activiteiten. Niet deelnemen aan waardevolle contacten. Simpelweg niet ‘gelukkig’ zijn.
In plaats van ‘buiten naar binnen te halen’, zou het verpleeghuis zich ook moeten opstellen als een bastion van rust, die haar poorten intelligent opent voor de buitenwereld, of beter gezegd, die de buitenwereld filtert zoals de bewoner dat zelf niet meer kan.
Nu, met de poorten nog ferm gesloten, is het moment aangebroken voor bezinning. Ze is nodig.
Neem onze voortdurende zoete inval als vrijwilligers. Uit wiens behoefte kwam die eigenlijk voort? Uit onze eigen behoefte om ‘leven in de brouwerij’ te brengen?
En wat te denken van onze familiebezoekjes. Is het nog wel wenselijk om deze in groepjes van 3 , 4 of 5 personen af te leggen? Deden we dit niet vooral uit angst voor de pijnlijke stilte van vader.
Is die stilte nog net zo pijnlijk, als we ermee leren omgaan? Als we leren wiegen in plaats van praten?
En wat kunnen wij als professionals leren van deze periode? Ik bedoel, de agenda van mevrouw de Vries zat soms minstens zo vol als die van Dreetje Hazes of rapper Boef. Met ’s ochtends een tour langs fysio, ergo, logo, arts en diëtist, om ‘s middags de sterren van de hemel te moeten zingen in het activiteitencentrum. Het geeft te denken. Zijn we eigenlijk wel in staat om onze bewoner te accepteren zoals zij is: kwetsbaar en beperkt? Of blijft de gezonde mens maatgevend, zelfs in het verpleeghuis?
Ik denk in deze periode vaak aan de woorden van Churchill ‘never waist a good crisis. De Coronacrisis heeft ons een paar belangrijke inzichten gegeven. Als we ook ál het bezoek intensiever scholen en begeleiden in het omgaan met dementie en hun bezoekjes worden gedoseerd, gereguleerd en/of gestructureerd, kan dit het welzijn van de mens met dementie echt ten goede komen
Pas als we accepteren dat onze bewoners geen onderdeel meer uitmaken van ‘dé gezonde samenleving’, hoeft het leven van ‘de gezonde mens´ niet meer maatgevend te zijn en kunnen we een omgeving creëren waarin de mens met dementie zich kan handhaven en ontplooien. Misschien wel bijna ‘net als thuis’.
Omgaan met dementie hoeft niet het einde te zijn. Er is nog zoveel mogelijk, als je maar weet hoe je moet omgaan met dementie. De beste inzichten en handvatten/ tips over omgaan met dementie te laten bestaan uit mooie contactmomenten. Dit is de missie!
Klik hier voor meer informatie
De makers zijn ouderenpsychologen en theatermakers. Ze hebben maar liefst 6 jaar (!) gewerkt aan deze indrukwekkende voorstelling over dementie. Ze combineren 15 jaar praktijkervaring, 6 jaar wetenschappelijk onderzoek en 96 boeken aan de kracht van een indrukwekkende theatershow. Dit maakt Dag Mama tot een voorstelling die binnenkomt, beklijft en jouw mindset verandert.
Dag Mama is inmiddels bezocht door 310.000 (!) mantelzorgers en zorgverleners. Deze bezoekers hebben sindsdien de mooiste contactmomenten gecreëerd met de mens met dementie. Mooie momenten aan de hand van de meest revolutionaire omgangstechnieken die de dementiezorg ooit heeft gekend. Bijzonder.
Het is dan ook niet voor niets dat Dag mama veel landelijke aandacht geniet. Denk aan uitzendingen of artikelen bij Koffietijd , de Gelderlander, AD, BurenStad, FloorZorgt, TVV, VenVN, Innovatiekring , Dementie, Telegraaf, Nederlands Dagblad, Kennemerhart, Gelderlander, Noordhollands Dagblad én tot buiten de landsgrenzen als Psychologies en Nieuwsblad.be. Ze zat bij OP1 en vele andere televisieprogramma’s|. Zie ook onze media pagina
Bezoek deze indrukwekkende voorstelling over dementie en laat je verwonderen! www.dementieintheater.nl/dagmama
Ervaar in het theater wat dementie met jouw naaste of cliënt doet. En wij beloven je dat jouw omgang met dementie niet meer hetzelfde zal zijn.
Dag Mama is de veelgeprezen muziektheatershow over omgaan met dementie.
Je krijgt de krachtigste omgangsmethodiek in handen voor de mooiste momenten samen. Want er is nog zoveel mogelijk! Ontdek het nu in het theater. Herkenbaar, ontroerend en levensveranderend.
Dag Mama toert nog één keer door Nederland. Met wie ga jij?